Як развіваецца праект Igrow Белаграпрамбанка – у інтэрв'ю начальніка Кіраўніцтва развіцця экасістэмы банка Дзмітрыя Прымака

У 2019 годзе Белаграпрамбанк стварыў праект Цэнтраў прыцягнення Igrow, які складаецца з сеткі бізнес-хабаў па ўсёй Беларусі. Як ствараліся Цэнтры прыцягнення, як стаць іх рэзідэнтамі і партнёрамі, які яны могуць мець эфект для бізнес-экасістэмы і краіны? Інтэрнэт-партал "Пра бізнес" пагаварыў з кіраўніком праекта Igrow, начальнікам Упраўлення развіцця экасістэмы ААТ "Белаграпрамбанк" Дзмітрыем Прымаком. Сёння публікуемы матэрыял на нашым сайце.

Для каго працуюць Цэнтры прыцягнення?

- Першыя Цэнтры прыцягнення былі запушчаныя ў 2019 годзе. Зміцер, раскажыце, навошта яны ствараліся і якія задачы вырашаюць?

- Пачну з таго, што назва Цэнтраў прыцягнення Igrow у перакладзе з ангельскай азначае "я расту". І гэта не выпадкова. Калі коратка сфармуляваць нашу місію, то Цэнтр прыцягнення - гэта месца, дзе можна адчуць свабоду прадпрымальніцтва, свайго роду месца прадпрымальніцкай сілы. Многія людзі мараць аб свабодзе. Адной з яе формаў з'яўляецца прадпрымальніцтва, дзе ты можаш свабодна выяўляць сябе і раскрываць свой патэнцыял. Нашыя Цэнтры прыцягнення даюць магчымасць выпрабаваць гэта на сабе. Для тых, хто толькі збіраецца заняцца сваім бізнэсам, гэта можна зрабіць у Цэнтрах прыцягнення, так бы мовіць, без адрыву ад асноўнага месца працы. Рэзідэнты могуць скарыстацца паслугамі каворкінгу, наведаць адукацыйныя і нетворкінг-мерапрыемствы, стаць удзельнікамі бізнес-супольнасці, атрымаць экспертную ацэнку сваёй ідэі, бягучага бізнесу і многае іншае.

- Вы працуеце з прадпрымальнікамі на ўсіх стадыях развіцця або толькі гадуеце пачаткоўцаў?

- Мы працуем практычна з усімі. Наша мэтавая аўдыторыя - самазанятыя, індывідуальныя прадпрымальнікі, фермеры, мікра-, малы і сярэдні бізнес з ліку як дзеючых, так і патэнцыйных кліентаў банка, фрылансеры, тэхналагічныя кампаніі, уладальнікі бізнес-ідэй, стартапы. Мы таксама актыўна далучаем да працы школьнікаў, студэнтаў, пенсіянераў, асабліва ў рэгіёнах.

- Першыя Цэнтры прыцягнення вы адкрылі як раз-такі ў рэгіёнах.

— Так, усё дакладна, у лістападзе 2019 года ў Брэсцкай вобласці ― Драгічыне і Баранавічах, у снежні — у Менску. Драгічын - гэта горад з насельніцтвам 15 тысяч, горад са сваёй дзелавой гісторыяй, дзе шмат самазанятых прадпрымальнікаў, а Баранавічы - цэнтр дзелавой актыўнасці ўжо іншага ўзроўню. Нам было цікава праверыць, як нашая ідэя будзе працаваць на розных маштабах.

Для каго працуюць Цэнтры прыцягнення?

- Першыя Цэнтры прыцягнення былі запушчаныя ў 2019 годзе. Зміцер, раскажыце, навошта яны ствараліся і якія задачы вырашаюць?

- Пачну з таго, што назва Цэнтраў прыцягнення Igrow у перакладзе з ангельскай азначае "я расту". І гэта не выпадкова. Калі коратка сфармуляваць нашу місію, то Цэнтр прыцягнення - гэта месца, дзе можна адчуць свабоду прадпрымальніцтва, свайго роду месца прадпрымальніцкай сілы. Многія людзі мараць аб свабодзе. Адной з яе формаў з'яўляецца прадпрымальніцтва, дзе ты можаш свабодна выяўляць сябе і раскрываць свой патэнцыял. Нашыя Цэнтры прыцягнення даюць магчымасць выпрабаваць гэта на сабе. Для тых, хто толькі збіраецца заняцца сваім бізнэсам, гэта можна зрабіць у Цэнтрах прыцягнення, так бы мовіць, без адрыву ад асноўнага месца працы. Рэзідэнты могуць скарыстацца паслугамі каворкінгу, наведаць адукацыйныя і нетворкінг-мерапрыемствы, стаць удзельнікамі бізнес-супольнасці, атрымаць экспертную ацэнку сваёй ідэі, бягучага бізнесу і многае іншае.

- Вы працуеце з прадпрымальнікамі на ўсіх стадыях развіцця або толькі гадуеце пачаткоўцаў?

- Мы працуем практычна з усімі. Наша мэтавая аўдыторыя - самазанятыя, індывідуальныя прадпрымальнікі, фермеры, мікра-, малы і сярэдні бізнес з ліку як дзеючых, так і патэнцыйных кліентаў банка, фрылансеры, тэхналагічныя кампаніі, уладальнікі бізнес-ідэй, стартапы. Мы таксама актыўна далучаем да працы школьнікаў, студэнтаў, пенсіянераў, асабліва ў рэгіёнах.

- Першыя Цэнтры прыцягнення вы адкрылі як раз-такі ў рэгіёнах.

— Так, усё дакладна, у лістападзе 2019 года ў Брэсцкай вобласці ― Драгічыне і Баранавічах, у снежні — у Менску. Драгічын - гэта горад з насельніцтвам 15 тысяч, горад са сваёй дзелавой гісторыяй, дзе шмат самазанятых прадпрымальнікаў, а Баранавічы - цэнтр дзелавой актыўнасці ўжо іншага ўзроўню. Нам было цікава праверыць, як нашая ідэя будзе працаваць на розных маштабах.

У чым экспертыза Цэнтраў прыцягнення?

- Ці можна казаць, што ваш асноўны фокус - гэта hardware-стартапы?

- У рамках двух пілотных праектаў у Лідзе і Барысаве - так. Мы бачым попыт, і ён будзе ўзрастаць з боку вытворчых прадпрыемстваў, якія прысутнічаюць у рэгіёнах і зацікаўлены ў павышэнні сваёй прадукцыйнасці, прымяненні робататэхнікі, навучанні спецыялістаў, якія гатовы і ўмеюць працаваць на разумных фабрыках. Але ў цэлым мы гатовы падтрымаць усіх - і кірунак software, і традыцыйны бізнэс.

- Акрамя прамысловага фокусу, у вас жа ёсць вялізныя кампетэнцыі ў сельскай гаспадарцы.

- Цалкам дакладна, і мы ад гэтага не адмаўляемся. Хоць аб'ектыўна - доля кліентаў з аграсектара ў кліенцкай базе не перавышае 10%. І з пункту гледжання кліентаў, мы - універсальны банк.

- Тым не менш вас успрымаюць як банк з акцэнтам на аграсектар. І больш за тое, кірунак agritech зараз расце як у краіне, так і ў свеце.

- Так, мы бачым, якімі тэмпамі і які аб'ём фінансавання туды прыцягваецца з боку венчурных фондаў. Гэта цікавая галіна, і мы хочам у рамках нашай сеткі рэалізаваць кейсы з прыцягненнем фермераў і ўсіх, хто заняты ў гэтай галіне.

Чаму я кажу пра фэрмэраў? Таму што яны гнуткія ва ўсім новым. У 2019 годзе мы праводзілі AgriTech-канферэнцыю ў рамках Сусветнага тыдня прадпрымальніцтва. Гэта быў наш першы досвед правядзення такой спецыялізаванай канферэнцыі з акцэнтам на інавацыі, і мы ўбачылі, што ў Беларусі ўжо ёсць свая плеяда фермераў, у тым ліку буйных, якія актыўна выкарыстоўваюць інавацыі - GPS-навігацыю, кропкавыя вымярэнні, тэхналогіі нашых стартапаў сусветнага ўзроўню, такіх як OneSoil.

Як стварыць працуючую варонку праектаў?

- Ці правільна я разумею, што, працуючы са стартапамі і з'яўляючыся фінансавай арганізацыяй, вы, дзяржаўны банк, фактычна прыходзьце ў сектар венчурных інвестыцый?

- Не зусім. Мы жадаем дапамагчы экасістэме венчурнага фінансавання, узяўшы на сябе вызначаныя функцыі.

- Гэта значыць, вы самі не будзеце станавіцца венчурнымі інвестарамі?

- Мы зацікаўлены ў замацаванні такіх магчымасцяў на заканадаўчым узроўні і актыўна падтрымліваем усе ініцыятывы бізнес-супольнасці ў гэтым кірунку. Адным з магчымых напрамкаў работы на гэты момант у гэтай сферы мы бачым для сябе цеснае і партнёрскае супрацоўніцтва з Беларускім інавацыйным фондам, індустрыяльным паркам "Вялікі камень", дзе ўжо рэалізуюцца такія праграмы падтрымкі і фінансавання.

Праблема Беларусі ў тым, што трэба знайсці добрыя праекты - "неаграненыя алмазы". Бо грошы ёсць і ў Беларусі, і на міжнародных рынках.

Наша задача - забяспечыць магчымасць пошуку такіх праектаў, іх селекцыі, і даць доступ да іх удзельнікам у асобе венчурных і іншых катэгорый інвестараў. А калі бізнэс выходзіць на іншыя этапы развіцця, яны могуць скарыстацца класічным банкаўскім крэдытаваннем, гэта значыць нашымі паслугамі.

- А ў чым бізнэс для банка ў Цэнтрах прыцягнення?

- Гэта праца на будучыню. Наш праект арыентаваны перш за ўсё на чалавека. Сваёй працай мы хочам садзейнічаць фарміраванню новага пакалення прадпрымальнікаў, гатовых да сучасных выклікаў і глабальнай канкурэнцыі. Мы іх фармуем ужо з младых пазногцяў і выбудоўваем стратэгію іх развіцця на гады наперад.

Як стаць ментарам Цэнтраў прыцягнення?

- У вашай экасістэме прадугледжаны ўдзел ментараў. Ці шмат іх зараз?

- Цяпер мы фармуем базу ведаў і экспертаў, якія гатовыя разам з банкам дзяліцца сваімі кампетэнцыямі ў інтарэсах мэтавай аўдыторыі. Далей мы плануем пашыраць, сегментаваць і спецыялізаваць гэтую базу. Партнёрская праграма дазваляе прайсці гэты шлях дастаткова хутка, таму што пэўныя пулы такіх ментараў ёсць у нашых партнёраў.

У многіх з іх ёсць магчымасці прыцягваць крутых ментараў. У прыватнасці, у Лідзе дзякуючы нашаму партнёру адным з ментараў для стартапаў стала Марыя Дзмітрук, ураджэнка Беларусі, заснавальнік кампаніі Prodsmart. Яна занесена ў спіс Forbes 30 under 30.

- Як стаць вашым ментарам? Думаю, сярод чальцоў нашага Клуба Пра бізнэс ёсць шмат людзей, якія гатовыя далучыцца. Гэта не прафесійныя коучы, а практыкі, якія маглі б падзяліцца сваім досведам. Як патрапіць у ваш пул?

- Лёгка. Для гэтага можна зьвязацца са мной па пошце.

- Якія ў вас планы на 2021 год?

- Мы хочам запусціць усе звёны нашай сеткі - 34 аб'екты - і арганізаваць паўнавартасную і эфектыўную працу. Таксама мы хочам выбудаваць камунікацыі з бізнес-аўдыторыяй, органамі ўлады, праводзіць папулярызацыю ідэі і нашай місіі, пашыраючы пул партнёраў і далучаючы новых удзельнікаў, якія гатовы ў рэгіёне працаваць сумесна.

Асноўная наша мэта - стварыць аптымальныя ўмовы для арганізацыі бізнесу, прадухіліць адток рабочай сілы з рэгіёнаў у Мінск і за межы краіны, стымуляваць рост бізнесу ў рэгіёнах і па краіне ў цэлым, у тым ліку інавацыйных і тэхналагічных вытворчасцей. Наша мэта - устойлівая і адкрытая экасістэма рэгіянальнай падтрымкі прадпрымальніцтва і інавацый, якая ўкараняе ў сябе паспяховыя практыкі прадпрымальніцтва, аддае свой назапашаны вопыт.

Мы хочам аказаць падтрымку інфраструктуры, якая ўжо самастойна функцыянуе ў рэгіёне, і ўзмацніць яе. Плануем, што паспяховыя кейсы ў рамках сеткі Цэнтраў прыцягнення мы зможам дастаткова хутка маштабаваць у іншых рэгіёнах. А для гэтага ў нас ёсць інфраструктура, якая дазваляе камунікаваць з кожнай з нашых кропак у рэжыме анлайн у розных фарматах: выдаленым, фармаце калектыўнай працы, абмеркаванні, працы над праектам, прыцягнення экспертаў.

- А калі казаць аб мэтах на 5 гадоў?

- Мы хочам падняць на 50% узровень выжывальнасці пачынаючага бізнесу за кошт папярэдняй працы з людзьмі, якія ўваходзяць у бізнес, правільнай яго арганізацыі і падтрымкі на этапе станаўлення. Ставім мэту ў месцах прысутнасці Цэнтраў прыцягнення на 30% павысіць дзелавую актыўнасць у рэгіёнах і колькасць зноў рэгіструецца бізнесу. Мы жадаем зрабіць так, каб кожны другі бізнэсмэн, які стаў на гэты шлях, прынамсі меў 90%-ный шанец на поспех. Мы пакідаем верагоднасць рызыкі, таму што ён заўсёды ёсць, але, ацэньваючы патэнцыял сеткі, лічым, што гэта цалкам дасягальныя паказчыкі.

Фотаздымкі Дарыі Грашчанкавай, «Про бизнес»